Malformacja Arnolda-Chiariego to wada rozwojowa, która dotyka głównie psy rasy Chihuahua, Papillon, Cavalier King Charles Spaniel, Gryfonik Brukselski, Szpic Miniaturowy Pomeranian, Maltańczyk i Yorkshire Terrier. Choroba ta powstaje w okresie zarodkowym i polega na przemieszczeniu struktur tyłomózgowia do kanału kręgowego, co prowadzi do ucisku na rdzeń kręgowy i wystąpienia objawów neurologicznych.
Czym jest Malformacja typu Chiari (CM) i skąd u mojego psa Malformacja typu Chiari (CM)?
Malformacja typu Chiari (CM) to genetyczna oraz wrodzona choroba neurologiczna charakteryzująca się nieprawidłowym rozrostem kości w tylnej części czaszki, w zasadzie powodującym, że czaszka jest za mała dla mózgu.
Ciśnienie wytworzone w tej ciasnej przestrzeni wpływa na przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego. Może to skutkować tworzeniem się wypełnionych płynem cyst w rdzeniu kręgowym, co jest stanem wtórnym znanym jako jamistość rdzenia (SM). Niestety, w miarę jak cysty powiększają się z biegiem czasu, ostatecznie uszkadzają środek rdzenia kręgowego.
Jak więc dbać o czystość rasy wolną od chorób genetycznych?
Przekazywanie tych cech przyszłym pokoleniom można zatrzymać poprzez selektywną hodowlę = wykluczenie z hodowli psów, które niosą za sobą ten gen.
Wykluczenie psów nośników genów od strony matki lub ojca jest kluczowe (w zasadzie w całej linii hodowlanej, z której pochodzi ten gen), ponieważ zmniejsza to ryzyko, że choroba genetyczna zostanie przekazana potomstwu. W ten sposób zapobiega się dalszemu rozprzestrzenianiu się niekorzystnych cech genetycznych w populacji psów.
Selektywna hodowla to nie tylko kwestia dbałości o zdrowie psów, ale także o zachowanie różnorodności genetycznej w populacji. Poprzez kontrolowane krzyżowanie można zachować pożądane cechy rasowe, jednocześnie eliminując ryzyko dziedziczenia chorób genetycznych.
Czy są też inne zaburzenia przy Malformacji Arnolda-Chiariego?
Malformacja Arnolda-Chiariego często występuje wraz z innymi zaburzeniami rozwojowymi, takimi jak przepuklina oponowo-rdzeniowa, wodogłowie i jamistość rdzenia oraz karłowatość. Pierwsze objawy choroby mogą być mylone z alergią lub zapaleniem ucha, a ich ignorowanie może prowadzić do postępu choroby i wystąpienia paraliżu.
Objawy kliniczne jamistości rdzenia:
- Fantomowe drapanie
- Drapanie w okolicach uszu, szyi lub tyłu głowy
- Pocieranie pyszczka
- Wrażliwość
- Epizody bólu
- Zmiany w zachowaniu
- Osłabienie kończyn lub brak koordynacji
- Skolioza
- Łapanie niewidzialnych much
- Problemy chwilowe ze wzrokiem
Dalszą część objawów wyjaśnimy poniżej.
Czy istnieje możliwość wyleczenia Malformacji Arnolda-Chiariego oraz SM?
Otóż nie. Jak już napisaliśmy wyżej – choroba ta jest: wrodzona (powstała już w zarodku), genetyczna – przekazywana z pokolenia na pokolenie (każde kolejne pokolenie daje coraz mocniejsze i szybsze objawy).
Dzięki wczesnej diagnozie można spowolnić postęp choroby, a tak naprawdę uśmierzając ból farmakologicznie, a rodzice zwierząt domowych mogą być lepiej przygotowani na to – co czeka ich pupila oraz ich samych. Jednak nikt nie jest tak naprawdę gotowy na postęp choroby a w wielu przypadkach – nikt nie spodziewa się najgorszego. Wielu właścicieli psiaków chorujących na Malformację Arnolda-Chiariego oraz SM w końcu decydują się na ulżenie bólu ich psiego przyjaciela, ponieważ w pewnym momencie farmakologia przestaje działać a spektrum leków wyciszających kurczy się w dość w ekspresowym tempie od nagłego i drastycznego pogorszenia.
“Leczenie” Malformacji Arnolda-Chiariego może również polegać na wykonaniu operacji neurochirurgicznej. Wczesne wykrycie choroby i podjęcie odpowiedniego leczenia może w niektórych wypadkach pomóc zapobiec poważnym konsekwencjom dla zdrowia psa. Jednak neurolodzy odradzają takiej operacji, która niesie za sobą pasmo niepowodzeń – od notorycznych i wykańczających ataków padaczki, po jeszcze większy ból, który staje się nie do zniesienia. Nie każdemu pacjentowi udaje się wyjść z takiej operacji cało. Jak i nie ma możliwości już cofnięcia tego co już istnieje i co będzie się po takiej operacji działo.
Jak wygląda taka operacja?
Taka operacja w przypadku Malformacji Arnolda-Chiariego polega i na chirurgicznym usunięciu uciskającej części mózgu oraz powiększeniu kanału kręgowego, aby zapobiec powtórnemu uciskowi na rdzeń kręgowy jak i w niektórych przypadkach konieczne jest również leczenie objawowe, takie jak stosowanie leków przeciwbólowych lub leków przeciwskurczowych, przeciwpadaczkowych.
W przypadku Malformacji Arnolda-Chiariego bardzo ważne jest również odpowiednie postępowanie po operacji. Wymagana jest dokładna rehabilitacja, która ma na celu przywrócenie normalnego funkcjonowania psa. Rehabilitacja może obejmować ćwiczenia fizyczne, hydroterapię oraz terapię manualną.
Zaleca się również dla piesków będących tylko na lekach farmakologicznych uczęszczanie do wyspecjalizowanej placówki gdzie odbywają się rehabilitacje wodne dla zwierząt, jednak decydując się na ten krok – musisz zrobić porządny reaserch ponieważ rehabilitant będzie musiał być w stanie zrozumieć chorobę i będzie musiał mieć pojęcie jak może pomóc dzięki rehabilitacji znosić ból Twojemu pupilowi.
Oprócz objawów neurologicznych, Malformacja Arnolda-Chiariego może objawiać się również problemami z oddychaniem i połykaniem. W niektórych przypadkach zespół może być bezobjawowy lub objawy mogą być bardzo łagodne, a diagnoza zostaje postawiona przypadkowo podczas badania obrazowego wykonanego z innego powodu.
Chociaż Malformacja Arnolda-Chiariego jest chorobą wrodzoną, nie zawsze objawy pojawiają się od razu po urodzeniu. W niektórych przypadkach objawy pojawiają się dopiero w późniejszym okresie życia, a diagnoza jest trudna ze względu na niejednoznaczność objawów.
Na co muszę zwrócić uwagę?
Ważne jest, aby właściciele psów zwracali uwagę na niepokojące objawy i nie lekceważyli ich. Zbyt późne rozpoznanie Malformacji Arnolda-Chiariego może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia psa i zwiększenia ryzyka powikłań neurologicznych.
Właściciele psów ras, które są szczególnie narażone na Malformację Arnolda-Chiariego, powinni być świadomi ryzyka i regularnie wykonywać badania diagnostyczne w celu wczesnego wykrycia choroby. W przypadku podejrzenia Malformacji Arnolda-Chiariego należy niezwłocznie skontaktować się z weterynarzem o specjalizacji: neurologia, który przeprowadzi dokładne badania i dobierze odpowiednie leczenie.
Podsumowując:
Wczesne objawy Malformacji mogą być łatwo pomylone z innymi chorobami, co utrudnia dokładną diagnozę i leczenie. Wśród tych objawów można wymienić drapanie okolicy oczu, głowy i uszu, a także świąd szyi. Często występuje też trzepanie głową oraz ocieranie się o przedmioty, co często mylone jest z alergią lub zaburzeniami behawioralnymi.
Wczesne objawy mogą również obejmować wokalizację, ból przy podnoszeniu lub złą reakcję na dotyk w okolicach potylicy. Często psy z Malformacją doświadczają dyskomfortu w związku z obecnością obroży oraz mają zły zgryz, zbyt małą szczękę.
Ostatnim znanym objawem Malformacji jest paraliż, jednakże często ten objaw pojawia się dopiero w późniejszych stadiach choroby, gdyż psy z Malformacją często są mylone z innymi chorobami, a diagnoza jest trudna. Niestety, z powodu tego, że paraliż często jest mylony z padaczką, psiaki często nie są odpowiednio leczone, a tym samym ich stan zdrowia pogarsza się, aż do momentu, w którym może być już za późno na ratunek. W związku z tym, im szybciej zdiagnozujemy Malformację i zaczniemy leczenie, tym większe szanse na poprawę komfortu naszego pupila – nic innego niestety nie można zrobić. Choroby te są nieuleczalne i w większości przypadków skracają życie oraz odbierają komfort życia Twojego pupila. Jak i Twój.